Deprem, yer kabuğundaki ani bir kırılma ya da kayma sonucu oluşan sarsıntıdır. Türkiye gibi aktif fay hatları olan ülkelerde sık sık duyulur. Sarsıntı başlarken ne hissettiğinizi, nasıl bir hareket olduğunu bilmek, paniği önler ve daha hızlı hareket etmenizi sağlar.
Deprem başladığında önce sakin kalın. Çarpıcı bir ses duyarsanız, bir masa ya da sağlam bir mobilyanın altına çekilin. Başınızı ve boynunuzu ellerinizle koruyun. Pencerelerden, aynalardan ve ağır eşyalardan uzak durun. Deprem bitince, dışarı çıkmadan önce binaların hasar görüp görmediğini kontrol edin.
Asansör kullanmak riskli olabilir, bu yüzden merdivenleri tercih edin. Açık alanlarda kalmaya çalışın; kıyıdakı binaların çökmesiyle oluşan enkazdan kaçınmak en güvenli yoldur. Eğer dışarıda iseniz, binaların, elektrik direklerinin ve ağaçların yakınından uzaklaşın.
Deprem öncesi hazırlık, en az olduğu kadar önemli. Evde acil durum çantası bulundurun; içinde su, konserve yiyecek, temel ilaçlar, el feneri ve yedek pil olmalı. Aile bireyleriyle bir toplanma noktası belirleyin ve herkesin bu noktayı bildiğinden emin olun.
Evdeki mobilyaları duvara sabitleyin, ağır eşyaları alt raflara koyun. Çocuklar ve yaşlılar için ekstra önlemler alın; özellikle kolayca düşebilecek nesneleri kaldırın. Deprem sonrası iletişim kurmak zor olabilir, bu yüzden bir dış hat (örneğin, aile büyüklerinin telefon numarası) oluşturun.
Deprem geçtikten sonra, gaz vanalarını kontrol edin, su borularında kaçak olup olmadığını gözlemleyin. Elektrik çarpması riskini önlemek için hasarlı kabloları hemen ayırın. Eğer evinizde ciddi bir hasar varsa, yetkililerin yönlendirmesini bekleyin ve geçici barınma alanlarına geçin.
Son olarak, yerel deprem uyarı sistemlerine abone olun. Uygulamalar ve radyo kanalları üzerinden gelen anlık bildirimler, erken uyarı sayesinde can kaybını azaltabilir. Bu kadar basit adımlarla, kendiniz ve sevdikleriniz için daha güvenli bir ortam yaratabilirsiniz.
Tonga açıklarında meydana gelen 7.0 büyüklüğünde deprem, bölgede kısa süreli tsunami alarmına yol açtı. Yetkililer hızla tahliye çağrısı yaptı; ancak riskin geçmesiyle halk evlerine döndü. Ardından gelen 6.1'lik artçı sarsıntı sonrası ölü ya da ağır hasar bildirilmedi.